Zwarte keukens - in het spoor van de designtrend

Is zwart het nieuwe wit? Keukens helemaal in het zwart: je ziet ze tegenwoordig steeds vaker. Toch onderscheiden ze zich nog altijd van de mainstream van lichte keukenfronten. Wij onderzochten deze designtrend en namen twee keukens aandachtig onder de loep.

Elegant, zelfverzekerd, mysterieus: zwart wekt veel verschillende associaties op. Deze (niet-)kleur staat voor waardigheid, moed en individualiteit. Een vrouw staat altijd stijlvol met een ‘little black dress’ en een limousine ziet er in het zwart twee keer zo luxueus uit als in het wit. Zwart is ook tijdloos en gaat dus nooit uit de mode.

Toch schrokken zelfs diehardfans van donkere kleuren er vooralsnog voor terug om volledig op zwart te vertrouwen bij het inrichten van hun woning. Donkere accenten, tsja, dat leek wel toegestaan. Het credo van veel interieurexperts was in ieder geval dat het veel te beklemmend, te eng en te somber was om hele meubelfronten of zelfs de hele keuken diepzwart te maken. “Onzin!” Althans, dat vindt Marco Singer, die met zijn team van schrijnwerkerij Singer uit het Duitse Speyer al enkele echte topkeukens in het zwart heeft gebouwd. “Het klopt helemaal niet dat zwart een kamer er kleiner doet uitzien. Als de kamer zelf en het ruimtelijke concept goed zijn, kan een zwarte ruimte er fantastisch uitzien én helemaal niet beklemmend overkomen”, zegt de meubelmaker. Interieurarchitecte Sarah Henner, die samen met het ontwerpteam van Grüner GmbH ook al enkele keukens en interieurs in een volledig zwart kleedje heeft gestoken, denkt er net hetzelfde over. Donkere oppervlakken reflecteren het licht minder dan lichte en daarom “moet je in een zwarte keuken vooral zorgen voor voldoende en goede verlichting”, zegt ze.

Een ontwerpprincipe dat ook tot uiting komt in de ‘black kitchen’ die interieurarchitecten van Grüner ontwierpen voor een architectenkoppel met een passie voor design en kwaliteit. “Voor hun nieuwbouwwoning wilden de klanten een moderne, donkere keuken die niet massief en somber overkwam. Dat was een hele designuitdaging.” Om het zwarte keukenblok lichter en luchtiger te maken, gebruikten de ontwerpers minder hoge bovenkasten dan gewoonlijk. In plaats van ze op hoofdhoogte te plaatsen, plaatsen ze ze helemaal bovenaan, onder het plafond. Daardoor ontstond een ruime nis tussen de bovenkasten en het werkblad, onderverdeeld door een filigraan schap. De twee ingebouwde ledstrips boven de gehele nis zorgen voor een warm lichtspel op het donkere oppervlak, wat het geheel een gezellige, maar toch zeer moderne uitstraling geeft. Bovendien moet een ruimteverdeler de grote open keuken-, eet- en woonruimte afbakenen zonder het effect van de open ruimte weg te nemen”, voegt interieurarchitecte Sarah Henner toe. De slimme oplossing van het ontwerpteam: een monolitisch middenblok tegenover het klassieke keukenblok, waarin je zowel het eetgedeelte, de elektrische apparaten als veel opbergruimte voor (kook)boeken terugvindt. Opdat het ruimteverdelende element niet té massief zou worden, steekt het tafelblad, dat alleen aan het middenblok is bevestigd, vrij de ruimte in. Tafelpoten worden volledig weggelaten.

“VOOR HUN NIEUWBOUWWONING WILDEN DE KLANTEN EEN MODERNE, DONKERE KEUKEN DIE NIET MASSIEF EN SOMBER OVERKWAM. DAT WAS EEN HELE DESIGNUITDAGING.”

Vanwege de open leefruimte wilden de opdrachtgevers logischerwijs een stille en efficiënte wasemafzuiging. Bovendien moest de kookplaat bij het strakke ontwerp van de keukenomgeving passen. Uiteindelijk viel de keuze op BORA Classic, dat aan al deze eisen voldoet. De roestvrijstalen ring rond de kookveldafzuiging zorgt voor een helder accent, net als de kraan op het aanrecht en het tafelblad van massief eikenhout, dat de kleur van het parket oppikt. Het maakt de verder volledig donkere kastfronten en werkbladen luchtiger en geeft het geheel iets heel bijzonders. Om een indruk van visuele eenheid te creëren, paste het team van Grüner nóg een interieurarchitecturaal kneepje toe. Sarah Henner legt uit: “De openingen in het hout van het eetgedeelte worden opgevuld met zwart. Dat maakt het totaalconcept compleet.” Het basiszwart loopt zo door in de hele wooninrichting en wordt hier en daar onderbroken door blikvangers in andere materialen en heldere kleuren.

Schrijnwerkerij Singer ontwierp echter wel een compleet zwarte keuken voor een ander jong gezin. Voor de renovatie van hun rustieke woning in Frankfurt had het designgekke stel een compromisloze matzwarte keuken voor ogen. Marco Singer vertelt: “De laatste tijd bouwen we heel wat zwarte keukens, waarbij er toch nog steeds ergens een accent in hout of een wat andere kleur aanwezig is. Maar hier was het echt cruciaal dat de keuken volledig zwart zou worden.” Gelukkig zijn er nu ook zwarte keukenapparaten verkrijgbaar. Singer kiest in zijn keukens nagenoeg uitsluitend voor kookvelden van BORA met een ingebouwde afzuiging naar beneden – uit overtuiging, benadrukt hij.

“ZO MAT KAN JE GEWOON NIET VERVEN.”

Dat geldt ook voor het keukenmeubilair. Dat krijgt een oppervlak van Fenix NTM, een innovatief materiaal waarvan keukenbouwer Singer beweert dat er niets matter is in zwart voor oppervlakken. “Zo mat kan je gewoon niet verven.” Bovendien is een geverfde versie ook veel kwetsbaarder dan een versie met een Fenix-coating, die grotendeels immuun lijkt te zijn voor vingerafdrukken en krassen. “Leg een sleutelbos op een matzwart geverfd oppervlak en je hebt geheid vijf krassen. Dat is niet het geval bij een Fenix NTM-blad”, legt hij uit. Het enige niet-zwarte element in dit klassieke keukenblok zonder eiland of blad is het aanrecht, en dat is puur om technische redenen. Robuuste, zwarte aanrechtbladen zijn er momenteel alleen in composiet en deze bevatten allemaal een kleine hoeveelheid glitters. De opdrachtgevers en keukenontwerpers waren het erover eens: glitters in de keuken zijn absoluut uit den boze. Resoluut maakten ze van de nood een deugd en bouwden ze een mat, lichtgrijs aanrecht in, dat nu een harmonisch contrapunt creëert met de donkere omgeving eromheen.

Although four of the last ten kitchens Marco Singer has built are black, he’s convinced that those who have a black kitchen fitted still stand out from the crowd. “I think that when somebody has a well-planned and well-built fully black kitchen at home, it always causes a stir when friends or acquaintances come to visit.” The interior design experts at Grüner also see a trend that is leaning towards black kitchens, but don’t forget to stress that it takes a lot of courage to buy a dark or black kitchen. But those who do dare to are in the end often rewarded with a top-quality kitchen that’s one of a kind, where they always have something new to look forward to.