Is koffie slecht voor de gezondheid?

Lang miskend, inmiddels geprezen

Volgens het British Medical Journal (2017) kan koffie een positief effect hebben op de gezondheid, het hart en het bloedvatenstelsel. Dat is nieuw, want tot nu toe werd aangenomen dat koffie de bloeddruk verhoogt. Maar hoe zit het nou echt? Het is allebei waar! Het klopt dat de bloeddruk na een kop koffie meetbaar stijgt, maar niet voor lang. Na een tijdje heeft koffie meestal juist het tegenovergestelde effect.

Hoe is deze misvatting dan ontstaan? Bij eerdere onderzoeken is er geen rekening mee gehouden dat veel koffiedrinkers ook roken. De slechte gezondheid van de proefpersonen werd daarom toegeschreven aan de koffie zonder dat hier rekening mee werd gehouden.

Ook al weten we tegenwoordig meer, er moet nog veel onderzoek naar koffie worden gedaan en naar het effect ervan op het menselijk lichaam. Wat we nu weten is datkoffie preventief schijnt te werken tegen bepaalde soorten kanker. Het verlaagt het risico op diabetes en kan ook de kans op hart- en vaatziekten verkleinen. De cafeïne die erin zit, verhoogt de concentratie en het prestatievermogen.

Gezondheidsbooster met beperkingen

Maar wat doet koffie nu precies met ons lichaam? Het best onderzocht is het effect van het bekendste bestanddeel: cafeïne. Dat versnelt de hartslag resp. de polsslag en verhoogt de bloeddruk. Koffie vernauwt tegelijkertijd de bloedvaten in de hersenen, wat hoofdpijn kan verlichten, en zorgt voor een betere zuurstoftoevoer naar de spieren. Cafeïne houdt je wakker omdat het de "vermoeidheids"-boodschapper adenosine blokkeert. Maar een teveel kan ook rusteloosheid veroorzaken.

Ook hier geldt dus dat het venijn in de dosering zit. "Niet meer dan 200 milligram cafeïne per keer en maximaal 400 milligram per dag" is de aanbeveling van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Dat betekent dat je maximaal 800 milliliter filterkoffie, dus vier kopjes per dag, en 300 milliliter espresso of vijf kopjes per dag mag drinken. Zwangeren mogen natuurlijk niet zo veel koffie drinken, namelijk maximaal twee kopjes per dag. Dit geldt ook voor mensen met bepaalde aandoeningen of een gevoelige maag.

Als je koffie niet verdraagt, hoeft dat niet door de cafeïne te komen. Het kan ook door een andere stof komen of door de manier waarop de koffie wordt gezet. Probeer gewoon verschillende soorten en brandingen uit. De mythe dat koffie dehydrateert, behoort ook tot het verleden. Koffie kan wel een vochtafdrijvend effect hebben, maar als je koffie drinkt neem je ook water op. Er is dus geen reden om geen koffie te drinken.

Benut de volle kracht van koffie:Gebruik hem op vele manieren.

Zo profiteer je er optimaal van:

• Koffie geeft veel gerechten nét dat beetje extra. Zo kun je experimenteren met grof gemalen koffie als topping op pasta of salades, een theelepel gekookte koffie door de jus roeren of hele koffiebonen gebruiken, bijvoorbeeld in desserts.
• Koffiedik is niet alleen geschikt als meststof voor de planten, maar ook als schoonheidsproduct. Voor een peeling meng je gewoon wat koffiedik met ongeveer twee keer zoveel jojoba-olie. Voor een gezichtsmasker voeg je wat vloeibare honing toe en laat je het minstens een kwartier intrekken. Een beetje koffiedik in de shampoo schijnt de haargroei te stimuleren.
• Cafeïne maakt eerst moe en geeft pas na ongeveer 30 minuten een opkikker. Het uitgestelde oppeppende effect is daarom perfect voor een korte siësta: Als je koffie drinkt, word je slaperig en doe je een dutje en na een half uur begint de cafeïne te werken en sta je op. Daarna ben je weer in topvorm voor de tweede helft van de dag. Zet wel even de wekker voor de zekerheid.

Je kunt je de koffie dus met een gerust hart laten smaken, maar gebruik je verstand en doe het altijd met mate.